پژوهش های بی مایه و نامه یزدان منصوریان

یزدان منصوریان در نامه ای به گروه بحث کتابداران مطلبی درباره رویکرد غالب در روش شناسی پایان نامه های رشته کتابداری مطرح کرده و تاکید کرده که در این پایان نامه ها " جای معنا خالی است." وی توضیح می دهد: " منظورم از معنا این است که در نهایت پژوهشگر قادر به ارائه تفسیری روشن از این اعداد و ارقام نمی باشد و تلاشی هم در این خصوص نمی کند چرا که کسی از او نمی پرسد. همه چیز را اعداد محاسبه شده و نرم افزار SPSS نشان می دهد و محقق به عنوان کسی که تحقیق را انجام داده و از ابتدا تا انتها با این فرایند سر وکار مستقیم داشته نقشی بیش از ارائه دهنده آمار ایفا نمی کند. به بیان دیگر، هر فرد دیگری که این اعداد را در اختیار داشته باشد به همین اندازه قادر است در زمینه مورد تحقیق اظهار نظر کند."
منصوریان که عضو هیات مدیره انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران نیز هست، می افزاید: " تحقیقاتی که در کشور ما در حوزه کتابداری و رشته های مشابه انجام می پذیرد بسیار کمی گراست. حاصل این کمی گرایی مطلق این است که دانشجویان ما تا حدی از رسیدن به جوهره پژوهش که همان عنصر کشف و رسیدن به شناختی تازه از موضوع مورد مطالعه است باز بمانند."
دکتر عبدالحسین فرج پهلو ضمن تایید گفته های فوق می نویسد: " درج اعداد و جداول و سایر محاسبات آماری در فصل چهارم پایان نامه که معمولا فصل ارائه و توصیف داده ها است، کاملا معمول و مجاز است. اما در فصل بعد (فصل پنجم) که باید داده ها تجزیه و تحلیل شوند و روی آنها بحث شود، این نوبت داوطلب است که با هدایت استاد راهنمای محترمش اعداد و ارقام به دست آمده را تفسیر کند و آنچه را که از آنها درمی یابد، برای مخاطبین رساله اش بازگو کند. این چیزی است که کمتر اتفاق می افتد. دانشجویان عزیز باید بدانند که فصل پنجم فصل دانشجو است. در این فصل و با تحلیل و تفسیر داده ها است که وی باید بتواند داوران را قانع کند که در حوزه ای که تحقیق کرده است، صاحب نظر شده است و به عبارتی، دانش و تخصص و «کارشناسی ارشد» خود را به نمایش بگذارد. و این ممکن نیست مگر اینکه «دانش و توانمندی خود را در نقد و نظر در باب موضوعی که روی آن تحقیق کرده است نشان دهد.» "
دکتر رحمت اله فتاحی نیز اشاره می کند: "سال گذشته در دو جلسه دفاع پایان نامه دکترا به عنوان داور شرکت کردم و خیلی افسرده و عصبانی شدم و آقایان علیمحمدی و حبیبی هم به کم وقت گذاشتن دانشجویان برای پژوهش اشاره کرده اند و داریوش علیمحمدی بحث را به انتقاد از کم خوانی دانشجویان ارشد سوق داده و می نویسد: " واقع امر این است که بسیاری از دانشجویان کارشناسی ارشد امکان اجرای کاری مناسب را دارند اگر بخواهند. فقدان مطالعه در میان فارغ التحصیلان دوره کارشناسی و دور شدن تدریجی آنها از فضای آموزش و پژوهش آفتی است که گریبان تعدادی از دانشجویان ارشد را نیز گرفته است. به چشم خود دیده ام که دانشجویان ارشد علاقه و انگیزه ای برای مطالعه و تحقیق ندارند."

به نظر من نابسامانی مورد اشاره اساتید در امر پژوهش ریشه در نهاد آموزش کشور دارد که از کودکی به جای پرورش خلاقیت کودک، به سترون سازی ذهن آنان پرداخته می شود و این ناتوانی در دانشگاه آن چنان که اساتید گفته اند تداوم می یابد.
نیز نگاه کنید به: درجستجوی معنا (۲) در وبلاگ گفتگو

دفاع پایان نامه کارشناسی ارشد با موضوع Impact Factor

موضوع

تعیین ضریب تاثیر Impact Factor نشریات فارسی علمی پژوهشی پزشکی  در سال 1385

نگارنده:
کبری نجفی

زمان: 
دوشنبه - دوم مهرماه- ساعت یک ربع به ۱۲

مکان:
دانشگاه آزاد - واحد تهران شمال- دانشکده علوم انسانی

(واقع در شهرک غرب- بلوار دریا- خ شفق)

نیز نگاه کنید به: Impact Factor چیست؟/ مقاله ای در مجله پژوهش در پزشکی

جلسه کمیته کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه درباره پست کتابدار

جلسه کمیته کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه روز ۲۷ شهریورماه در محل کتابخانه مرکزی تشکیل گردید. در این جلسه درباره پست کتابدار، شرایط احراز و شرح وظایف این پست گفتگو شد و بر لزوم اصلاح عنوان پست به کارشناس کتابدار و همچنین به روزرسانی شرح وظایف آن تاکید گردید. نمونه پست های کتابخانه مرکزی دانشگاه تربیت مدرس در این جلسه ملاحظه گردید و همچنین نمونه های پست های پیشنهادی انجمن کتابداری پزشکی آمریکا توسط یکی از اعضا قرائت شد. مقاله پایان نامه خانم تهوری نیز درباره شرح وظایف کارکنان کتابخانه هم بررسی گردید.

جلسه بعدی کمیته کتابداری دانشگاه هفدهم مهرماه ساعت نه و نیم در محل کتابخانه مرکزی تشکیل می گردد. اعضای کمیته کتابداری و اطلاع رسانی هفت نفر از کتابداران دانشگاه هستند که با حکم ریاست کتابخانه مرکزی  منصوب شده اند.

بازدید از کتابخانه بیمارستان ضیائیان

در راستای بازدید از کتابخانه های تابعه دانشگاه از سوی کتابخانه مرکزی، یکشنبه نوبت به کتابخانه بیمارستان ضیائیان(واقع در خیابان ابوذر در جنوب غرب تهران) رسید که من و خانم نغمه بینایی از اعضای کمیته فنی کتابداری دانشگاه و خانم بهرامی از کتابخانه مرکزی برای بازدید رفتیم.
خانم اسداللهی مسئول کتابخانه دانش آموخته دانشگاه علوم پزشکی ایران می باشد که در سال 1384 به استخدام دانشگاه درآمده است. کتابهای کتابخانه پیش از ورود ایشان نظم و ترتیبی نداشته و ایشان پس از آغاز به کار به رده بندی کتابهای فارسی و انگلیسی می پردازد. به این ترتیب که کتابهای فارسی رده LC و کتابهای انگلیسی بر اساس نظام رده بندی NLM رده بندی می نمایند.  کتابخانه فاقد نرم افزار کتابخانه ای است و اساسا گویا این مرکز از معاونت پزوهشی هیچ امکاناتی دریافت نکرده است. برچسب های عطف نیز به صورت دست نویس تهیه شده و بر عطف کتابها چسبانده شده است.

از فضای کتابخانه به دو منظور کلاس درس و کتابخانه استفاده می شود. به این صورت که دورتادور کتابخانه قفسه های کتاب قرار دارد و در فضای وسط صندلی های تک نفره کلاسی قرار داده شده است و در واقع کتابخانه فاقد میز مطالعه است. مسئول کتابخانه در کنار انجام کارهای کتابخانه عملا مسئولیت کلاس را نیز به عهده دارد و نصب راه اندازی ویدئو پروژکتور برای کلاس و... را هم انجام می دهد. کتابخانه از نظر تزئینات داخلی هم مشکلات بسیاری  دارد. مسئول کتابخانه هم تاکید می کند که صبح با باز کردن کتابخانه ، تعدادی سوسک  در کف کتابخانه مشاهده می شود!

از آنجا که بیمارستان ضیائیان، بیمارستان آموزشی نیست، لذا تنها مراجعان معدود کتابخانه را پرسنل بیمارستان و اغلب پرستاران تشکیل می دهند.

امیدوارم مسئول این کتابخانه با تلاش و با یاری مسئولان،بتوانند بیمارستان را صاحب کتابخانه ای در شان بیمارستان و دانشگاه نمایند.

جلسه دفاع پایان نامه درباره نرم افزار کتابخانه ای

عنوان:
بررسی وضعیت استفاده از نرم افزارهای کتابخانه ای در کتابخانه های وابسته به
دانشگاه علوم پزشکی تهران

نگارنده:
فرشاد مرادی

زمان:
سه شنبه - بیستم شهریور- 8 صبح

مکان:
دانشگاه آزاد - واحد علوم و تحقیقات- ساختمان شماره یک- طبقه پنجم شمالی- سالن سمینار

کتابهای صوتی یا Audio book در جیره کتاب

نمی دانم تا به حال به سایت جیره کتاب سر زده اید یا نه. یکی از دانشجویان ارشد کتابداری از طریق نادر نقشینه استاد کتابداری دانشگاه تهران با این سایت آشنا شده بود و مرا هم با این سایت و نوشته های مانی شهریر (که واقعا یک کتابخوان و کتابگزار حرفه ای است، هرچند که کتابدار نیست) آشنا کرد.

چندی پیش مطلبی خواندم در این سایت درباره کتابهای صوتی و رواج آن در غرب به عنوان یک کالای فرهنگی جدی با عنوان کتابهایی که حرف می زنند.

حالا که در کشور ما برخی مظاهر تکنولوژی مثل MP3 Player رواج یافته می توان در وقت های مرده (مثل اتوبوس) میزان مطالعه را از این طریق بالا برد. هر چند فکر نمی کنم آثار گران سنگ زبان فارسی در این قالب درآمده باشند. به هر حال چندتا کتاب صوتی انگلیسی مثل آلیس در سرزمین عجایب و سفرهای گالیور را که در سایت جیره کتاب  با قیمت ۲۵۰۰ تومان عرضه شده، ببینید.

(به بخش هدیه به کتابدارها هم حتما سر بزنید!)

نمایشگاه کتاب در کتابخانه بیمارستان امام خمینی

کتابخانه بیمارستان امام خمینی با همکاری انتشارات روشن کتاب، نمایشگاه کتب پزشکی و پرستاری و مامایی برگزار نموده است. این نمایشگاه ازتاریخ 5/27 لغایت 6/6 از ساعت 7 صبح تا 12 شب در محل کتابخانه دایر است. در این نمایشگاه به خریداران بیش از 5000 تومان e-book رایگان داده می شود. آقای قریشی مسئول نمایشگاه و نماینده روشن کتاب استقبال از کتابها و سی دی ها را خوب و متوسط روبه بالا توصیف کرد.
وی درباره پرفروش ترین موضوعات گفت: در کتابهای فارسی موضوع کودکان، کتابهای انگلیسی جراحی پلاستیک و کودکان و سی دی های مربوط به جراحی پلاستیک و رادیولوژی پرفروش ترین منابع پزشکی بوده اند.

بازدید از کتابخانه دانشکده دندانپزشکی

در راستای بازدید از کتابخانه های تابعه دانشگاه از سوی کتابخانه مرکزی، یکشنبه هفته جاری اولین بازدید از کتابخانه دانشکده دندانپزشکی انجام شد . قرار است در این بازدیدها اعضای کمیته فنی کتابداری دانشگاه هم حضور داشته باشند که در اولین بازدید من و خانم لیلا محمدی از کمیته و خانم بهرامی از کتابخانه مرکزی برای بازدید رفتیم.
دکتر آرش منصوریان در دفتر ریاست کتابخانه پذیرای ما گردید و اهم اقدامات انجام شده در کتابخانه را به شرح ذیل برشمرد:
1. تعویض کلی سیستم سیم کشی کتابخانه: با توجه به فرسوده بودن سیستم و آتش گرفتن کتابخانه دانشکده حقوق و عدم امکان استفاده از تجهیزات برقی مانند کولر و درگاه امنیتی .
2. تعویض میز فرسوده و موریانه زده امانت کتابخانه.
3. تعویض شیشه های دوجداره کتابخانه به علت تیره شدن و دودگرفتگی لایه داخلی و یک جداره کردن آنها
4. خرید کابینت 48 تایی کلیددار برای کیف اعضای کتابخانه
5. خرید نرم افزار کتابخانه ای تحت وب
6. طراحی وب سایت برای کتابخانه توسط خود دکتر منصوریان در وب سایت دانشکده دندانپزشکی
در پایان از کتابخانه، بخش فنی، بخش نشریات، قرائتخانه و سایت کتابخانه بازدید به عمل آمد و همچنین کیفیت ورود اطلاعات کتابخانه به نرم افزار بازبینی شد .

از آنجا که تمامی دانشجویان و اساتید دندانپزشکی کشور از کتابخانه هفتاد ساله دانشکده دندانپزشکی دانشگاه تهران انتظار دارند، بنابراین مسئولان دانشگاه و دانشکده باید به این کتابخانه قدیمی بسیار بها دهند و نوسازی آن را نه تنها در زمینه سیستم برق رسانی بلکه در همه زمینه ها مد نظر داشته باشند.

توافق کتابخانه های دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشگاه تهران

کمیته منتخب کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه های تهران و علوم پزشکی تهران اول اسفندماه سال گذشته با در راستای پیگیری توافق نامه اجلاس معاونان پژوهشی دو دانشگاه، با یکدیگر جلسه داشته و در خصوص اهمیت دستیابی به منابع اطلاعاتی دانشجویان، اساتید و کارمندان تاکید کرده اند.
در این جلسه دکتر قاضی میرسعید، رییس کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی بر ضرورت برداشتن موانع موجود که امکان دسترسی به منابع را در کتابخانه های هر دو طرف با مشکل مواجه کرده تاکید کرده و دکتر علی افخمی رییس کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران نیز وجود هر مانعی برای دستیابی به منابع را در عصر اطلاعات ناپسندیده توصیف کرده است.
در مصوبات این جلسه تاکید شده کلیه اعضای هیات علمی، دانشجویان و کارکنان هر دو دانشگاه مجاز به استفاده از منابع دو دانشگاه می باشند و عضویت در هر یک از کتابخانه ها برای افراد وابسته به سه گروه مذکور بلامانع توصیف شده است.
تشکیل شورای عالی برنامه ریزی و بهسازی کتابخانه های تحت پوشش دو دانشگاه، تشکیل جلسات با حضور روسای کتابخانه های وابسته، ارسال یک نسخه از پایان نامه های پزشکی به دانشگاه تهران و ... از مصوبات این جلسه بوده است. (متن کامل هشت مصوبه جلسه)

پس از شنیدن خبر خوشحال کننده فوق، من به کتابخانه دانشکده روانشناسی دانشگاه تهران زنگ زدم و گفتم که آیا به عنوان یک کارمند دانشگاه علوم پزشکی می توانم آنجا عضو شوم یا نه؟ (همیشه برای استفاده از پایان نامه های کتابداری آنجا با مشکل مواجه بوده ام.) جواب کتابدار دانشکده این بود که کلیه دانشجویان و فارغ التحصیلان دانشگاه های سراسری با پرداخت تعرفه عضویت (۳۰۰۰ تومان برای یکماه و ۴۲۰۰ تومان برای سه ماه) می توانند عضو کتابخانه دانشکده شوند و کتابداران دانشگاه علوم پزشکی هم از این قاعده مستثنا نیستند.
سپس به کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران زنگ زدم و گفتند که کارت کارمندی و یک قطعه عکست را ۸ تا۱۱ صبح بیاور تا برایت کارت صادر شود.
به هر حال باز کردن دریچه های کتابخانه ها (به خصوص کتابخانه مرکزی که بسیار سخت گیر بود) به روی مشتاقان دانش بسیار ارزشمند ومفید است و خود گامی به جلو محسوب می شود.
اگر دانشجویی از دانشگاه تهران به کتابخانه ما آمد حواسمان باشد که از واژه نه استفاده نکنیم. راستی آیا در قوانین عضویت کتابخانه های همکاران، بندی برای پذیرش عضویت وابستگان دانشگاه تهران اضافه شده است؟ و آیا روسای کتابخانه ها (به جز روسای کتابخانه های دانشکده پزشکی، داروسازی و بهداشت که در جلسه حضور داشته اند) درباره توافق نامه اخیر توجیه شده اند؟

استفاده از امکان رزرو منابع، آری یا خیر؟

در جلسه ای که اخیرا در کتابخانه مرکزی در مورد ارتقای نرم افزار جامع کتابخانه ای داشتیم، مدتی از وقت جلسه (همچون جلسه ای مشابه در ماه های گذشته) به ایجاد امکان رزرو مدرک به صورت آن لاین گذشت. به نظر می رسد این امکان در مرحله بحث بسیار جذاب باشد. اما در سطح عمل گویا چنین نیست.
دیروز که در حال نتیجه گیری پایان نامه ام (با موضوع بررسی وضعیت استفاده از نرم افزار کتابخانه ای در دانشگاه علوم پزشکی تهران) بودم به وضعیت رزرو برخوردم و مشاهده کردم بر اساس اطلاعاتی که در زمان گردآوری پرسشنامه به دست آمده 7 کتابخانه (پنج تا دانشکده ای و دوتا بیمارستانی ) از نرم افزار برای سیستم امانت کتاب استفاده می کنند و از این تعداد تنها 2 کتابخانه (دانشکده پزشکی و دانشکده بهداشت یک) اعلام کرده اند که از قابلیت رزرو استفاده می کنند. البته کیفیت استفاده را در این دو کتابخانه اندازه گیری نکرده ام که خیلی زیاد است یا خیلی کم.
هرچند باید آینده نگر بود و شاید در آینده و در زمان تحت وب شدن تمام کتابخانه ها از این امکان زیاد استفاده شود، اما من رخ دادن این امر را حداقل در آینده نزدیک بعید می دانم.

اعتراض نمادین کتابفروش آمریکایی به کتاب نخواندن مردم

سایت بی بی سی خبر بسیار جالبی را منتشر کرده درباره یک کتابفروش آمریکایی که کتاب های دست دوم خود را در اعتراض به آنچه بی علاقه گی جامعه به خواندن کتاب توصیف کرده، سوزانده است.

به گزارش این خبرگزاری آقای وین اخیرا تصمیم گرفت از تعداد کتاب هایی که دارد، کم کند اما با کمال تعجب متوجه شد که حتی کتابخانه ها هم کتاب های مجانی را نمی خواهند چون جایی برای نگهداری آنها ندارند. بنابراین روز یکشنبه    (27 مه) ناخرسند از بی علاقه گی مردم به خواندن کتاب، تام وین آتشی برپا و شروع کرد به سوزاندن کتاب هایش. او به مردمی که جمع شده بودند تا کتاب سوزی او را نظاره کنند، گفت: "این تشییع جنازه تفکر در آمریکای امروزی است."

او در گفتگو با خبرنگاران گفت: "بعد از این که هزاران کتاب را جمع کردی و متوجه می شوی که مردم برای داشتن آنها دست رد به سینه ات می زنند، زانوهایت از خشم می لرزد؛ در ضمن سوزاندن آنها بهانه خوبی برای تفریح کردن است."

صاحب کتابفروشی در کانزاس سیتی در ادامه افزود در سال های اخیر تعداد مشتریان کتاب کمتر و کمتر شده است و بیشتر مردم اطلاعاتی را که می خواهند، از طریق اینترنت و تلویزیون کسب می کنند. یکی از صاحبان کتابفروشی پراسپرو (Prospero)، از کتابفروشی ها زنجیره ای در آمریکا، گفت برخی خانوارها در کانزاس سیتی پنج دستگاه تلویزیون دارند اما در مقابل فقط سه جلد کتاب در خانه آنها پیدا می شود

۲۱ نفر نیروی جدید در کتابخانه های قدیمی

اهمیت یادداشت با عنوان وظایف گم شده کتابداران بیش از آن بود که به درج یک کامنت اکتفا کنم. خانم کرمی در آن یادداشت به تقسیم نادرست وظایف در کتابخانه اشاره کرده بودند.

یادم هست که آقای میرزایی در یکی از اولین یادداشتهای این وبلاگ با عنوان بی بهانه نوشتند: با نگاهی به استانداردهای نیروی انسانی کتابخانه های دانشگاهی، کمبود نیروی انسانی متخصص به خوبی نمایان می گردد. این کمبود قطعا یکی از عوامل اصلی کمرنگ بودن فعالیت های حرفه ای در سطح دانشگاه می باشد. در این راستا به منظور تقویت نیروی انسانی کتابخانه ها، در سال ۱۳۸۴تعداد 21 نفر از فارغ التحصیلان کتابداری و اطلاع رسانی جذب و مشغول به کار شدند تا در راستای اهداف پیش بینی شده در سند راهبردی کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه و به منظور تقویت فعالیت های کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه فعالیت نمایند.

این ۲۱ نفر (که من و خانم کرمی هم جزو آنان هستیم) نیروهای تحصیلکرده ای هستند که وارث تمامی مشکلات ساختاری موجود در کتابخانه ها هستند. کتابخانه هایی که  روال کار در اکثر آنها به گونه ای غیرحرفه ای انجام می شده و یا می شود. (در کتابخانه ای که من استخدام شدم بخش خدمات فنی وجود نداشت و  از نرم افزار استفاده نمی شد . هنوز بخش سفارشات نداریم و کارهای نمایشگاه روی سرم ریخته و....)  این مشکلات به خصوص در کتابخانه های بیمارستانی و کتابخانه های مراکز تحقیقاتی دو چندان است. یکی از این ۲۱ نفر را می شناسم که کوچکی و مهجور بودن کتابخانه چنان وی را دلزده نمود که بخش خود را عوض کرده و به مکانی نزدیکتر به اتاق ریاست آن مرکز نقل مکان نمود. (هرچند من اگر جای ایشان بودم چنین نمی کردم.)

به هر روی توصیف شرایط موجود اولین گام است. اما مهم تغییر شرایط است. برای تغیییر نیز باید انرژی صرف کرد و مسیرهای بالقوه  اداری و قانونی را امتحان کرد و با مدیران موثر سازمان ارتباط گرفت. من اعتقاد دارم که علیرغم تمامی مشکلات موجود ساختاری باز راه برای اصلاح ساختار بسته نیست.

دوستان عضو در کمیته فنی کتابخانه مرکزی می توانند بهبود و نوسازی وضعیت کتابخانه ها را با جدیت دنبال کنند و نتیجه پیگیری های خود را در همین وبلاگ (به عنوان رسانه کمیته فنی) منتشر کنند تا حمایت کلیه کتابداران مراکز را به دست آورند.

به گمان من نباید از کنار کاستی ها گذشت. چندی پیش خانم کرمی مطلبیدر وبلاگ گروهی نوشتند  مبنی بر محدود کردن کتابداران دانشگاه در کلاسهای ICDL به چهار مهارت اولیه. در حالیکه اگر یک گروه باشد که دانستن اکسل و اکسس برایشان الزامی باشد کتابداران هستند. (الان کتابهای کتابخانه ما در اکسل ثبت می شوند) خوب. من همان موقع گفتم که نامه بنویسیم و من هم پایه پیگیری هستم. اما خبری نشد. برای اصلاح کاستی ها لازم نیست از گام های بزرگ شروع کنیم. کمیته فنی می تواند از همین مورد شروع کند. مگر نه؟